مهمترین تفاوت حسابداری نقدی و تعهدی (Cash and accrual accounting)، در زمان ثبت رویدادهای مالی یعنی درآمدها و هزینه ها است.
در يك نگاه كلي، در حسابداری نقدی، ثبت رویدادهای مالی با دریافت و پرداخت وجه انجام می پذیرد و تغییرات در وضعیت مالی شرکت یا بنگاه اقتصادی، مستلزم دریافت و پرداخت وجه میباشد. اما در حسابداری تعهدی ، درآمدها به محض تحقق و هزینه ها به محض تحمل، شناسایی میشوند. با اندکی دقت در این تعریف متوجه می شویم که این مبنای حسابداری با رویکرد اصل احتیاط همخوانی داشته و در شناسایی هزینه ها اولویت وجود دارد. اين تعريف، خود به خود مبيّن نقش برجسته و كاركرد مساعد حسابداري تعهدي است. از برترین مزیت های حسابداری تعهدی، میتوان به طور خالصه به فراهم نمودن بستر مناسب جهت ارزیابی عملکرد مدیران اشاره كرد. این سیستم امکان تعیین هزینه های واقعی و تعیین قیمت تمام شده واقعی پروژه ها را ایجاد می نماید و میتوان با اتکا به آن پیش بینی مناسبی از جریان های نقدی متصور برای دوره های آتی داشت.
معایب استفاده از سیستم حسابداری نقدی:
عدم رعایت اصل تطابق هزینه ها با درآمد ها
عدم امکان ارزیابی عملکرد مدیران دستگاه ها
نامشخص بودن میزان مطالبات آتی جهت تقویت قابلیت وصول آنها
نامشخص بودن میزان بدهی آتی جهت برنامه ریزی و تأمین منابع مالی الزم جهت پرداخت آنها
عدم ثبت و شناسایی دارايی های ثابت سازمان
عدم توانایی پاسخگویی به افزایش توقع شهروندان در خصوص ارايه آمارها و گزارشات دقیقتر در خصوص درآمدها، هزینه ها و عملکرد مدیران
عدم امکان مدیریت منابع مالی و هزینه ها.
با توجه به مطالب مذکور به راحتی میتوان متوجه شد که چرا در بسیاری از کشورها و سازمان های دولتی جهان، حسابداری تعهدی جایگزین حسابداری نقدی شده است. لذا در چنين اقتصادي، استفاده از سیستم حسابداری تعهدی علاوه بر آن كه موجب شفاف سازی، مشخص شدن کامل درآمدها، هزینه ها، اموال و دارايی ها میگردد، از حیف و میل شدن ثروتها و سوء استفاده های احتمالی تا حد بسیار زیادی جلوگیری مینماید. توجه به این نکته ضرورت دارد که تغییرات انجام شده در جوامع بین المللی و گذر قسمت قابل توجهی از آنان در نظامهای مالی از حسابداری نقدی به تعهدی، خواه ناخواه موجب میگردد جهت برقراری مناسبات تجاری و دریافت وام از سازمانهای بین المللی که قسمت عمدهای از آن توسط دستگاهها و نهادهای دولتی دريافت خواهد شد، سیستمهای مالی خود را با سیستمهای قابل قبول جهانی منطبق سازيم.
می‌توانید در مورد تفاوت حسابداری تعهدی و نقدی بیشتر بدانید، همین الآن روی حسابداری تعهدی و حسابداری نقدی کلیک کنید.
چرا حسابداری سازمان های دولتی ایران نمیتواند از نقدی به تعهدی تبدیل گردد؟
- عدم وجود نیروی متخصص و توانا در سطوح و رده های بالایی واحدهای مالی دستگاههای دولتی
- مهیا نبودن زمینه ها و بسترهای مناسب، همچون آموزش نیروها
- نبود نرم افزارهای مناسب و ایده آل جهت رفع نیاز دستگاههای دولتی براي استفاده در حسابداری تعهدی و همچنین رفع نیازهای مرتبط با جریان نقدی
- عدم انجام اصالاحات و تعدیلات اساسی در سازمان و روشهای حسابداری دولتی و طبقه بندی صحیح حسابها و ارايه کُدینگ حسابداری مناسب جهت رفع کلیه نیازهای مدیریتی.