اضافه کاری در قانون کار چیست و چگونه است ؟
اضافه کار به میزان کار محول شده از سوی کارفرما به کارمند در خارج از ساعت کار قانونی اطلاق می شود .
طبق قانون کار ماده 51 و تبصره های آن ، ساعت کاری زمانی است که کارگر و یا کارمند وقت و نیروی کاری خود را برای انجام کار به کارفرما می دهد ؛ این ساعت کاری برای کارگران در طول روز 8 ساعت و در طی یک هفته 44 ساعت ( جهت مشاغل سخت و زیان آور در طول روز 6 ساعت و در طی هفته 36ساعت ) در نظر گرفته شده است . حال در صورتی که کارگران موظف به انجام اضافه کار شدند ، باید 40% اضافه بر دستمزد روزانه هر ساعت در حالت عادی کاری به آن ها پرداخت شود . ( اضافه کار تنها زمانی مورد محاسبه قرار می گیرد که ساعات کار موظفی تکمیل شده باشد . )
انواع اضافه کاری
اضافه کاری عادی : کارکرد بیشتر از ساعات کاری موظفی فرد در روز های غیرتعطیل هفته، اضافه کاری عادی نام دارد.
اضافه کاری جمعه : کار در روز های جمعه که تعطیل می باشد.
اضافه کاری تعطیل کاری : کار در روزهایی که در تقویم تعطیل رسمی می باشد.
اضافه کاری شبانه : کارکرد در ساعات 22 تا 6 صبح، اضافه کاری شبانه نام می نامند.
چند نکته و تبصره در مورد اضافه کاری
- کارفرما با توافق کارگران ، میتواند ساعات کار را در بعضی از روزهای هفته کمتر از میزان مقرر و در دیگر روزها اضافه بر این میزان تعیین کند به شرط آن که مجموع ساعات کار هر هفته از ۴۴ ساعت بیشتر نشود .
- قانون کلی اضافه کاری به این صورت می باشد که باید بین کارفرما و کارگر توافقی وجود داشته باشد . کارگران می توانند که این اضافه کاری را در بعضی روزها بیشتر و یا کمتر انجام دهند ولی این ساعت کاری نباید از 4 ساعت در روز تجاوز نماید مگر در موارد استثنایی با توافق طرفین .
- ارجاع اضافه کار به کارگرانی که مشغول به انجام کارهای شبانه هستند ، کارگرانی که به کارهای خطرناک ، سخت و زیان آور مشغول هستند و کارگران نوجوانی که بین 15 تا 18 سال سن دارند ممنوع می باشد و اگر در حین اضافه کاری این سه گروه از کارگران حادثه و یا اتفاقی برای کارگر به وجود بیاید ، کارفرما باید مطابق قانون تمام خسارات به وجود آمده را پرداخت نماید .
- اضافه کار جزء مزایای مشمول بیمه می باشد و باید در لیست بیمه رد شود .
محاسبه اضافه کار
در صورت محول کردن اضافه کار به یک کارگر ، می بایست 40 درصد مازاد بر دستمزد هر ساعت ( نرخ اضافه کاری برابر با حقوق پایه فرد و یا جمع حقوق پایه ، حق مسکن و حق بن فرد با توجه به نظر کارفرما می باشد . ) کارگر در شرایط عادی کار پرداخت شود . برای احتساب مبلغ ریالی مزد اضافه کار باید اول به محاسبه یک ساعت کار در شرایط عادی بپردازیم و بعد آن را در عدد 1.4 ضرب کنیم تا به این صورت دستمزد یک ساعت اضافه کاری که باید به کارگر پرداخت شود را به دست آوریم .
به طور سالانه قوانین مختلفی در رابطه با جزئیات ساعات کاری منتشر می شود ؛ در سال 99 ساعت کار براساس تعداد روزهای ماه با کسر تعداد جمعه ها و تعطیلات رسمی به شرح زیر می باشد .
- فروردین 147 ساعت
- اردیبهشت 191 ساعت
- خرداد 154 ساعت
- تیر 198 ساعت
- مرداد 183 ساعت
- شهریور 183 ساعت
- مهر 176 ساعت
- آبان 169 ساعت
- آذر 191 ساعت
- دی 183 ساعت
- بهمن 183 ساعت
- اسفند 161 ساعت
فرمول محاسبه اضافه کاری قانون کار : مزد ساعتی * ۱.۴ (یک و چهاردهم) * ساعات اضافه کار
فرمول محاسبه جمعه کاری قانون کار : مزد ساعتی * ۰.۴ ( چهاردهم) * ساعات جمعه کاری
فرمول محاسبه شب کاری قانون کار : مزد ساعتی * ۰.۳۵ (سی و پنج صدم) * ساعات شب کاری
جدول اضافه کاری بر اساس حقوق پایه قانون کار سال 99
ردیف | شرح | قبل از تیرماه 99 بر اساس 30روز کاری | بعد از تیرماه 99 بر اساس 30روز کاری |
1 | ساعت اضافه کاری 99 | 116.853 ریال | 121.628 ریال |
2 | ساعت شب کاری 99 | 28.213 ریال | 30.407 ریال |
3 | ساعت جمعه کاری 99 | 33.387 ریال | 34.751 ریال |
شرکت حسابداری سازه حساب ، برترین تولیدکننده انواع نرم افزار حسابداری فروشگاهی در ایران می باشد .