نوبت کاری و شیفت کاری در قانون کار

نوبت کاری و شیفت کاری در قانون کار  – در بسیاری از مشاغل با توجه به ماهیتشان کار در تمامی ساعات شبانه روز انجام می شود، مانند مشاغل آتشنشانی، بیمارستان ها، نگهبانی و … . در چنین مشاغلی کارکنان باید ساعت کاری خود را در نوبت های کاری متفاوت بگذرانند. بدیهی است کار کردن در چنین شرایطی فشارهای مختلفی به کارکنان تحمیل می کند که برای جبران این فشارها طبق ماده 55 قانون کار مبلغی به عنوان فوق العاده نوبت کاری به کارکنان تعلق می گیرد.

طبق ماده 55 قانون کار، نوبت کاری عبارت است از کاری که در طول ماه گردش دارد، به نحوی که نوبت های آن در صبح یا عصر یا شب واقع می‌شود.

بنابراین برای هر یک از این نوبت های کاری باید تعریف مشخصی وجود داشته باشد.

یکی از کارهای نرم افزار های حسابداری اعم از نرم افزار حسابداری شرکتی ، نرم افزار حسابداری شرکتی و نرم افزار حسابداری فروشگاهی محاسبه نوبت کاری و شیفت کاری در قانون کار است.

انواع نوبت کاری

بنابر ماده 56 قانون کار چهار نوع نوبت کاری تعریف می شود که عبارتند از نوبت کاری صبح و عصر، نوبت کاری صبح، عصر و شب، نوبت کاری صبح و شب و نوبت کاری عصر و شب. همانطور که می بینید هر شیفت شامل 8 ساعت کاری است. دستمزد کارکنانی که به صورت نوبتی یا شیفتی کار می کنند بیشتر از دستمزد روزانه عادی است و با توجه به اینکه میزان سختی و شرایط هر یک از نوبت های کاری متفاوت است، مزایای آنها نیز متفاوت خواهد بود.

توجه به چند نکته ضروری است، اول اینکه طبق ماده 56 قانون کار، نوبت کاری تنها زمانی تحقق می یابد که کار در طول ماه گردش داشته باشد و اگر مدت کارکرد زیر یک ماه باشد به آن نوبت کاری گفته نمی شود. به طور مثال کارکنانی که یک ماه کامل صبح، یک ماه عصر و یک ماه شب کار می کنند، مشمول نوبت کاری نمی شوند، زیرا با توجه به توضیحات داده شده نوبت ها باید طی یک ماه گردش داشته باشند. همچنین به شخصی که 24 ساعت کار و 24 استراحت دارد، نوبت کاری تعلق نمی گیرد.

با توجه به توضیحات ذکر شده ساعات هر نوبت کاری به شرح زیر می باشد:

• نوبت صبح : ساعت 6 صبح الی 14 بعد از ظهر

• نوبت عصر : ساعت 14 بعد از ظهر الی 22 شب

• نوبت شب : ساعت 22 شب الی 6 صبح

جزئیات درصد فوق العاده نوبت کاری

همانطور که پیش تر ذکر شد، براساس شرایط نوبت کاری درصد مزایای آن متفاوت می باشد. با توجه به اینکه سختی کار در نوبت کاری صبح، عصر و شب با هم یکسان نیست، بنابراین درصد فوق العاده برای کارکنان بصورت متفاوت در نظر گرفته می شوند. بنابر ماده 56 قانون کار درصد مزایای هر نوبت کاری به شرح زیر می باشد:

• نوبت صبح و عصر : 10 درصد

• نوبت صبح، عصر و شب : 15 درصد

• نوبت صبح و شب : 5/22 درصد

• نوبت عصر و شب : 5/22 درصد

نحوه محاسبه شب کاری

شب کاری شامل کارکنانی می شود که در حالت نوبت کاری مشغول به کار نمی باشند و در ساعات شب فعالیت دارند. ساعات شب کاری از ساعت 22 شب الی 6 صبح تعریف می شود. کارکنانی که در این ساعات مشغول به کار می باشند، 35% علاوه بر دستمزد باید به آنها پرداخت گردد. در حالتی که کارکنان به جای جمعه شب، شبی دیگر را بطور مداوم به عنوان تعطیلی انتخاب کنند و جمعه شب ها مشغول به کار باشند؛ براساس ماده 62 قانون کار علاوه بر 35% شب کاری باید 40% اضافه هم دستمزد به آنها پرداخت گردد.

روز جمعه و نوبت کاری

کارکنانی که زمان فعالیت کاری آنها در روز جمعه می باشد، علاوه بر درصد فوق العاده نوبت کاری، 40% اضافه به ازای هر ساعت کاری باید به آنها پرداخت گردد. در صورتی که برای کارمندی روز جمعه به عنوان اضافه کار و جمعه کاری در نظر گرفته شود، میزان 80% به ازای هر ساعت کار در روز جمعه اضافه تر باید به وی پرداخت گردد.

مثال برای نوبت کاری

اگر برای یک کارمند یا کارگر نوبت کاری صبح و شب در نظر گرفته شود:

• این شخص 10 روز را در نوبت صبح و 10 روز را در نوبت شب مشغول به فعالیت باشد و این نوبت کاری در طی هر ماه گردش داشته باشد : به ازای هر ساعت کاری 5/22% بیشتر باید به وی پرداخت گردد.

• این شخص 15 روز را در نوبت صبح و 20 روز را در نوبت شب مشغول به فعالیت باشد و این نوبت کاری تکرار گردد : به دلیل اینکه هر ماه 30 روز است و نوبت کاری این شخص 35 روز گردش دارد شامل قوانین نوبت کاری در قانون کار نمی گردد.