حقوق صاحبان سهام چیست؟ + فرمول محاسبه

اندوخته قانونی:

طبق قانون 140 حقوق تجارت هیات مدیره مکلف است هر سال یک بیستم از سود خالص شرکت را به عنوان اندوخته قانونی موضوع نماید. همین که اندوخته قانونی به یک دهم سرمایه شرکت رسید موضوع کردن آن اختیاری است و در صورتی که سرمایه شرکت افزایش یابد کسر یک بیستم مذکور ادامه خواهد یافت تا وقتی که اندوخته قانونی به یک دهم سرمایه بالغ گردد.

اندوخته قانونی مبلغی است که هر شرکت طبق الزامات قانونی قبل از تعیین سود باید کنار بگذارد تا هنگامی که دچار بحران مالی شد امکان استفاده از آن را داشته باشد.

هیأت مدیره شرکت می تواند هر سال به میزان 5 درصد از سود خالص شرکت را تحت عنوان اندوخته قانونی ذخیره کند. به خاطر داشته باشید نگهداری این سطح از اندوخته قانونی و ثبت آن در ترازنامه اجباری و ضروری است و تنها زمانی که مقدار اندوخته قانونی به 10 درصد کل سرمایه برسد، ذخیره اندوخته قانونی اختیاری می شود.

ثبت حساب اندوخته قانونی :

حساب اندوخته قانونی بستانکار است و در قسمت حقوق صاحبان سهام ثبت میشود . شرکتی که به سود دهی رسیده باشد میتواند اندوخته قانونی داشته باشد و در صورتی که شرکتی اندوخته قانونی داشت ، ثبت آن در ترازنامه الزامی است .

سود و زیان انباشته :

هر شرکت تجاری در پایان سال مقداری پول را به عنوان سود ، به سهام داران خود می دهد . همه شرکت ها علاوه بر این که بخشی از سود خود را میان سهام داران تقسیم می کنند ، بخشی از آن را به عنوان سود انباشته در شرکت نگه می دارند .

بنابراین می توانیم  بگوییم سود انباشته آن قسمت از سود شرکت است که میان سهام داران تقسیم نمی شود و برای سرمایه گذاری مجدد ذخیره میشود.

زمانی که زیان ­های وارده به خاطر رویدادهای مالی شرکت، منجر به مانده بدهکار شود، به آن زیان انباشته

 می­گویند. زیان انباشته نقش کاهنده در حساب حقوق صاحبان سهام را دارد.

اگر زیان انباشته شرکت به مقدار نصف سرمایه شرکت برسد، در این صورت مدیر شرکت باید مجمع عمومی فوق العاده تشکیل دهد و از سهامداران دعوت کند تا در مورد انحلال یا بقای شرکت تصمیم­گیری کنند .

اگر سهامداران با انحلال شرکت موافق نباشند، مدیران موظف هستند سرمایه شرکت را باید به میزان سرمایه­ای که در دسترس دارند، کاهش دهند .

ماهیت حساب سود و زیان انباشته :

حساب سود و زیان انباشته یک حساب دائمی با ماهیت بستانکار است که این بستانکار بودن با سود دهی شرکت رابطه مستقیم دارد . در این صورت اگر شرکت به جای سود دهی زیان ده باشد ، سود و زیان انباشته بدهکار می شود .

بنابراین اگر خلاصه سود و زیان بستانکار بود شرکت در سود دهی قرار دارد و اگر بدهکار باشد ، شرکت زیان ده است .

اگر سود ثبت شده مربوط به سال جاری باشد به نام سود و زیان انباشته جاری ثبت می­شود . اگر حساب سود و زیان مربوط به سال گذشته باشد سود و زیان انباشته نامیده می­شود .

مانده حساب سود و زیان سرمایه به هیچ حساب دیگری منتقل نمی­شود و در هرسال مانده حساب به نام سود و زیان انباشته ثبت می­شود .

سود وزیان انباشته با سود و زیان های سال قبل سال قبل جمع میشود  و به هیچ حسابی منتقل نمی شود.

ثبت حسابداری حقوق صاحبان سهام:

حقوق صاحبان سهام، طبق استاندارد حسابداری حقوق صاحبان سهام، نشان دهنده مالکیت سهام داران یک شرکت نسبت به دارایی های خالص آن شرکت است.

با توجه به فرمول اصلی حسابداری که :

                                                          دارایی + بدهی =  حقوق مالکانه (حقوق صاحبان سهام)

فرمول محاسبه حقوق صاحبان سهام :

                                           دارایی خالص شرکت – بدهی های شرکت =حقوق صاحبان سهام