در این مقاله قصد داریم شما را با نحوه حسابداری یک گلخانه از زمان احداث تا نگهداری آن آشنا کنیم.
یکی از راه حل هایی که بسیاری از کشاورزان بخصوص در مناطق بسیار سردسیر یا بسیار گرمسیر در پیش گرفتند، احداث گلخانه است.
گلخانه نسبت به زمین کشاورزی دارای مزیت های زیادی است که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود. هر چند هزینه راه اندازی گلخانه بسیار متفاوت از زمین کشاورزی می باشد:
- مصرف آب بسیار کم
- برداشت محصول بصورت چهار فصل
- در امان ماندن محصولات از باد، تگرگ، سرما و گرمای بیش از حد
- مدیریت راحت میزان مصرف آب، سوخت و برق
- نداشتن استرس در مورد سرقت محصولات
- کنترل راحت آفات، بیماری ها و آلودگی ها
- مکان کاشت محصول در مناطق بد آب و هوا
- افزایش میزان تولید محصول در واحد سطح
یکی از ویژگی هایی که گلخانه را از دیگر فعالیتهای مرتبط با صنعت کشاورزی متمایز می کند قابلیت کشت و پرورش محصول به شکل 4 فصل می باشد. در واقع فرد به جای پرورش فصلی محصول می تواند با ایجاد شرایط دمایی، رطوبتی و … با توجه به نیاز میوه یا گیاه مورد نظر خود به صورت دائمی آن را پرورش داده و سود برداری کند.
می توان گفت، تنها تفاوت کشت گلخانه ای با کشت در فضای باز در این است که در گلخانه کنترل شرایط محیطی مقدور است ولی در فضای باز اکثر فاکتورهای ذکر شده قابل کنترل نمی باشد.
بنابراین هر فضای محدود و محصور شده ای که در آن امکان کنترل شرایط و فاکتورهای تولید محصول فراهم نباشد را نمی توان گلخانه نامید و گلخانه مناسب صرفا به واحد تولیدی اطلاق میشود که علاوه بر مجزا بودن از اقلیم و فضای پیرامون قابلیت کنترل حرارت رطوبت، تهویه و نور را دارا باشد.
با توجه به ایجاد فضای مناسب یاد شده و شرایط مطلوب همیشگی برای رشد گیاه و تولید محصول با حداکثر کمیت و کیفیت در واحد سطح، نصب سیستم های ایجاد حرارت و برودت و کنترل تهویه و نور در یک گلخانه کاملا” ضروری است.
هزینه های راه اندازی گلخانه
احداث گلخانه در مرحله اول شامل پرداخت هزینه هایی می شود که در واقع به دارایی های مجموعه تبدیل شده و منبعی برای کسب درآمد از مجموعه می باشد و به طور کلی در گام های زیر خلاصه می شود.
- خرید یا اجاره زمین
- اخذ مجوز
- نصب اسکلت و پوشش گلخانه
- خرید خاک
- سیستم آبیاری
پس از احداث سازه (اسکلت فلزی) و نصب پوشش (پلاستیک، پلی کربنات، شیشه و….) روی آن، جهت تامین شرایط مناسب رشد گیاه نیاز به طراحی و نصب سیستم های حرارتی، برودتی، تهویه و کنترل میزان نور می باشد. این تجهیزات و تاسیسات به تولید کننده، کمک میکنند که در هر موقعیت مکانی وزمانی و تحت هر شرایط اقلیمی که در فضای خارج از گلخانه حاکم است بتواند شرایط محیطی مطلوب رشد گیاه و تولید محصول را در داخل گلخانه فراهم نماید.
هزینه های مربوط به کاشت، نگهداری و برداشت محصول
کاشت محصول پس از خرید یا اجاره زمین، ساخت اسکلت و پوشش، خرید خاک، نصب سیستم آبیاری به مرحله اجرا می‌رسد. کاشت محصول، نگهداری از آن در حین رشد و در نهایت برداشت محصول نیز از جمله هزینه‌های ساخت گلخانه در مرحله بهره برداری است.
به طور کلی می توان در این مرحله به هزینه های زیر اشاره کرد:
- هزینه های مربوط به تامین نهاده ها و مواد اولیه:
- خرید کود (شیمیایی، حیوانی، آلی (کمپوست))
- خرید بذر
- خرید سموم
- خرید عناصر شیمیایی مفید برای رشد گیاهان (آمینو کلات روی ، منگنز و آمینو کلات بر و آمینو کلات پتاسیم – آمینو کلات آهن – آمینو کلات عناصر میکرو و فروسترن اهن)
- هزینه های مربوط به نگهداری و برداشت محصولات:
- هزینه حقوق و دستمزد
- هزینه های مربوط به تامین برق، سوخت، آب مصرفی
- هزینه های مربوط به تجهیزات و امکانات مجموعه
- هزینه های مربوط به برداشت و بسته بندی محصولات
- هزینه های مربوط به ارسال و نگهداری محصولات
شرح هزینه ها و درآمد ها که معمولا قبل از آغاز هر پروژه ای به آن پرداخته می شود نیازمند نوشتن یک طرح جامع و کامل است که در آن با بررسی و تجزیه و تحلیل ریز هزینه های پروژه و تخمین واقعی درآمد و پیدا کردن نقطه سر به سر هزینه ها و درآمد ها با ترسیم نمودارهای خاص و انجام محاسبات پیچیده و دشوار می توانیم به صورت بسیار دقیق مشخص کنیم که آیا پروژه مورد نظر اقتصادی است یا خیر و در صورت اقتصادی بودن سرمایه گذاری انجام شده بازه زمانی بازگشت سرمایه و میزان سوددهی در این بازه به چه صورت میباشد.
حسابداری گلخانه با نرم افزار حسابداری سازه حساب
معمولا در فعالیت های کشاورزی، تنها درآمد قابل شناسایی درآمد فروش محصولات کشاورزی است. این درامد در زمان برداشت و فروش محصول قابل شناسایی می باشد. اما آنچه برای رسیدن به بهای تمام شده محصولات ضروری است شناسایی هزینه های تولید (هزینه های کاشت، داشت و برداشت) است.
طبیعتاً برای رسیدن به برآورد دقیقی از هزینه ها و درآمدهای چنین مجموعه هایی استفاده از نرم افزار های حسابداری بسیار کاربردی و ضروری است. گروه نرم افزاری سازه حساب این امکان را فراهم نموده تا در کنار شناسایی و ثبت هزینه ها و درآمدها بتوان حسابداری کاملی نیز انجام داده و نهایتاً به سود و زیان دقیقی از فعالیتهای مجموعه در هر بازه زمانی از سال مالی دست پیدا کرد.
اصولا هر مجموعه گلخانه ای از چندین سوله تشکیل شده که بسته به فعالیت مجموعه محصولات مختلف با شرایط متفاوت در آن ها کشت می شود بدین ترتیب هزینه های هر کدام از این سوله ها با توجه به نیاز مجموعه متفاوت می باشد
ثبت اطلاعات حسابداری یک مجموعه گلخانه از لحظه شروع به کار بدین شکل است که مبالغ پرداختی مربوط به راه اندازی گلخانه از قبیل زمین، سازه ، تجهیزات و… هزینه به حساب نیامده و در واقع دارایی محسوب می شود به همین دلیل این موارد از طریق “سند حسابداری” و به عنوان “دارایی ثابت” ثبت می شود.
اما در خصوص هزینه های مربوط به بهره برداری از گلخانه نرم افزار تخصصی بدین گونه است که به شما این امکان را می دهد که هر سوله یا هر دوره فعالیت را به عنوان یک پروژه تعریف کرده و هزینه های هر کدام را به صورت کاملا مجزا ثبت نمایید.
یکی از مواردی که در نرم افزار سازه حساب در نظر گرفته شده بحث انبارداری است بدین ترتیب که تمامی فاکتورهای خرید مربوط به بذر، سموم، کود و… که نیاز به نگهداری در انبارها داشته باشد، با ثبت نحوه پرداخت و اسناد پرداختی ثبت میگردد و خروج این اقلام از انبارها و ثبت در هزینه های هر سوله از طریق فاکتور فروش امکان پذیر است.
با ثبت هزینه های هر سوله میتوان گزارشات کاملی از کل هزینه های سوله یا هرکدام از مراحل به تفکیک دریافت نمود.
نکته ای که مهم است و در واقع هدف اصلی ثبت این هزینه هاست رسیدن به سود حاصل از هر عملکرد هر سوله و پروژه است. برای رسیدن به این هدف در کنار ثبت هزینه باید بتوان میزان فروش و درآمد را نیز ثبت نمود که این مورد نیز در نرم افزار سازه حساب فراهم شده و می توان فروش حاصل از هر برداشت را با اطلاعات مربوط به خریدار و نحوه تسویه و… ثبت نمود.
با این حساب بعد از اتمام دوره برداشت هر یک از سوله های گلخانه میتوان با بستن پروژه گزارش نهایی سود و زیان حاصله را بدست آورد که طبیعتاً تاثیر بسیار ویژه ای در تصمیم گیری های مدیریتی آتی خواهد داشت.
از آنجایی که نرم افزار حسابداری سازه حساب یک نرم افزار یکپارچه است تمامی امکانات بخشهای خزانه داری، بازرگانی، حسابداری، انبارداری و… را در کنار هم ارائه می کند و این امکانات کمک می کند تا بتواند تمامی اطلاعات مالی مجموعه را به طور کامل ثبت کرده و گزارشات مفیدی از تک تک بخش ها دریافت کنند و نهایتاً به سود و زیان درستی که از فعالیتهای گلخانه برسند.
بیشتر بخوانید: حسابداری فروشگاه مواد پروتئینی